Skip to main content




KUBAINISHA MOFIMU
Kubainisha mofimu ni kuligawa neno katika mofimu zinazolijenga neno na kueleza kazi za kila mofimu ubabaishaji huo wa mofimu hufuata hatua zifuatazo


1. Kutambua aina ya neno – Yaani kama neno hilo ni tegemezi au neno changamano, Neno huru huundwa na mofimu huru na neno tegemezi huundwa na mofimu tegemezi na neno changamano huundwa na moja huru na mengine tegemezi
N: B Neno huru huwa halivunjwi vunjwi kwani huundwa na mofimu huru


2. Kulitenga neno na kulivunja vunja katika mofimu zinazojenga neno hilo yaani hujenga mofimu awali, mzizi na mofimu tamati.


N: B Mofimu awali, mzizi na mofimu tamati hupatikana katika maneno tegemezi na maneno changamano


3. Kueleza kazi ya kila mofimu
Mfano: Bainisha mofimu katika maneno yafuatayo
Hatukupendi
Hili ni neno tegemezi

ii. 1- Mofimu awali kianzishi, nafsi ya kwanza wingi
2 - Mofimu awali rejeshi kwa mtendwa
3 - Mofimu awali rejeshi kwa mtenda
4 - Mofimu mzizi
5 - Mofimu tamati kanushi
6. Asiyekujua
i. Hili ni neno tegemezi



iii. 1. Mofimu awali nafsi ya tatu umoja
2. Mofimu awali kanushi nafsi ya tatu umoja wakati uliopo
3-Mofimu ya urejeshi kwa mtenda
4-Mofimu awali ya urejeshi kwa mtendwa
5-Mofimu mzizi
6. Mofimu tamati
C. Kikikitangulia
i. Hili ni neno tegemezi

ii 1. Mofimu awali nafsi ya tatu umoja
2. Mofimu awali kanushi ya nafsi ya tatu umoja wakati uliopo
3 Mofimu ya urejeshi kwa mtenda.
4. Mofimu mzizi
5. Mofimu tamati
5.
7.
d. Nimejikata
i. Hili ni neno tegemezi








ii 1 – Mofimu awali ya nafsi ya kwanza umoja
2 - Mofimu awali inayoonesha hali timilifu
3 – Mofimu awali ya urejeshi wa kujitendea
4 -Mofimu mzizi
5 -Mofimu tamati


e. Sipendeki
Hili ni neno tegemezi
-Si- pend - ek –i
1 2 3 4

1. - Si – mofimu awali kanushi nafsi ya kwanza umoja wakati uliopo.
2. - pend- mofimu mzizi
3. -ek- mofimu tamati ya kutendeka
4. -i- mofimu tamati ya ukanushi


DHIMA ZA MOFIMU
Mofimu huwa na dhima au kazi mbalimbali zinazotumika katika maneno.
Kazi za mofimu ni kama zifuatazo:-
1. Kuongeza msamiati katika lugha au kubadili maneno kutoka kategoria moja kwenda kategoria nyingine.
Mfano: Nyumba – Nyumbani
Soma – somo
Soma – msomi
Taifa - taifisha.
2. Kuongeza maana ya ziada au kupanua maana ya neno
Mfano: Taifa – Utaifa


3. Kudokeza dhana ya umoja na wingi
Mfano: Mtu – watu


iii. Ni majina yenye umbo la umoja lakini umbo la wingi hakuna
Mfano: Umoja Wingi
Ukuta Kuta
U – Funguo Funguo
U-Kucha Kucha
U-kope kope


iv. Ni maneno ambayo yana umbo dhahiri la wingi lakini umbo la umoja halipo
Mfano: Umoja Wingi
Ukuta Kuta
U- Funguo Funguo
U-Kucha kucha
U-Kope kope


v. Ni nomino ambazo zina umbo dhahiri la wingi lakini umbo la umoja halipo
Mfano: Umoja Wingi
Boga Ma-boga
Jembe ma-jembe
Debe Ma-debe
Tako Ma-tako
Panga Ma-panga


iv. Ni majina yanayokuwa na mofimu ya wingi wala umoja
Mfano: Umoja Wingi
Boga ma – maboga
Debe ma - debe
Tako Ma-tako
Panga Ma-panga


v. Ni majina yanayokuwa na mofimu ya wingi wala umoja
Mfano: Umoja Wingi
Shule Shule
Ng’ombe Ng’ombe
Mbuzi Mbuzi
Kuku Kuku


N.B: Mofimu kapa hujitokeza katika kundi la pili (2) na kundi la tatu (3) ambapo katika kundi la pili (2) katika umoja majina yana mofimu (2). Mofimu ya kwanza inaonesha umoja na mofu ya pili inaonesha mzizi wa neno.


Katika wingi mofu ya wingi ni kapa ambayo hufuatiwa na mofu ya pili inaonesha mzazi wa neno. Katika wingi mofu ya wingi ni kopa ambayo hufuatiwa na mofu mzizi na kuzifanya nomino hizo kuwa na mofu mbili. Mofu ya kwanza ni kapa ambayo hudokeza wingi na mofimu ya pili ni mzizi. Japokuwa mofu ya wingi ni kapa yaani haiandikwi wala kutamkwa athari yake ipo.

DHIMA ZA MOFIMU
1.Kuonesha udogo wa kitu au ukubwa wa kitu
Mfano: Kijiti-jiti

Kuondoa upatanisho wa kisarufi ambao hutawaliwa na nomino ya kiima na kitenzi.
Mfano: Kiti kimevunjika.
Utaratibu huu haufai.
Sheria hii haifai.

Kudokeza nafsi mbalimbali.
Mfano: ni....na....som....a-nafsi ya kwanza umoja.
Tu....na....som....a-nafsi ya pili umoja
U-na-som-a- nafsi ya pili wingi
A-na-som-a- nafsi ya tatu umoja
wa-na-som-a- nafsi ya tatu wingi.

4. Kudokea njeo/wakati
Mfano: Atakuja- Wakati ujao
Atakapokuja- Wakati uliopo timilifu.
Amekuja- Wakati uliopita timilifu.
Alikuja- Wakati uliopita.

5.Kudokeza hali mbalimbali katika tungo.
Mfano: Hucheza- Hali ya mazoea.
Akija- Hali ya masharti.
Angekuja

6.Kudokeza urejeshi kwa mtenda mtendwa mtendwa kujitenda au tendo kwa mtenda.
Mfano: Aliyenipiga- Inaturejesha kwa mtenda.
Aliyenipiga- Inaturejesha kwa mtenda.
Aliyesomea-Inaturejesha kwa mtendewa
Nimejikata- Inarejesha tendo kwa mtenda (kujitenda)

7.Kuonesha ukanushi.
Mfano: Hakuja
Sisomi

8. Mofimu hudokeza kauli mbalimbali
Mfano: Kauli ya kutendwa- Pigw-pig-w-a

Kauli ya kutendewa-pig-iw-a

Kauli ya kutendea-pig-i-a

Kauli ya kutenda-pig-a

Kauli ya kutendeana-pig-an-a

Kauli ya kutendeshwa-pig-ian-a

Kauli ya kufungamanisha-gandamana

Kauli ya kutendwa-choma-chomoa
-funga-fungua

Kauli ya kutendaka-fumba- fumbata
-ambaa-ambata
4. Kuonesha udogo wa kitu au ukubwa wa kitu
Mfano: Kijiti – jiti
Kuondoa upatanisho wa kisarufi ambao hutawaliwa na nomino ya kiima na kitenzi
Mfano: Kiti kimevunjika.
Utaratibu huu haufai.
Sheria hii haifai.
Kudokeza nafsi mbalimbali
Mfano: ni ......na.... som ....a – nafsi ya kwanza umoja
Tu... na...som...a-------------nafsi ya pili umoja
U-na-som-a -------------- nafsi ya pili wingi
A-na-so-a------------------- nafsi ya tatu umoja
wa – na—som—a-----------nafsi ya tatu wingi
Kudokeza njeo/wakati
Mfano: Atakuja – Wakati ujao
Atakapokuja – Wakati uliopo timilifu
Amekuja - Wakati uliopita timilifu
Alikuja - wakati uliopita
8. Kudokeza hali mbalimbali katika tungo
Mfano: Hucheza – hali ya mazoea
Akija – Hali ya masharti
Angekuja


9. Kudokeza urejeshi kwa mtenda mtendwa mtendwa jujitenda au tendo kwa mtenda
Mfano: Aliyenipiga – Inaturejesha kwa mtenda
Aliyenipiga – Inaturejesha kwa mtendwa
Aliyesomea - inaturejesha kwa mtendewa
Nimejikata – inarejesha tendo kwa mtenda (kujitenda)


10. Kuonesha ukanushi
Mfano: Hakuja
Sisomi


11. Mofimu hudokeza kauli mbalimbali
Mfano: Kauli ya kutendwa – Pigwa - Pig- w-a
Kauli ya kutendewa pig-iw –a
Kauli ya kutendea- pig –i – a
Kauli ya kutenda –Pig –a
Kauli ya kutendeana – Pig – an –a
Kauli ya kutendeshwa – pig-ian –a
Kauli ya kufungamanisha - gandamana
Kauli ya kutendwa - choma - chomoa
-Funga - fungua
Kauli ya kutendaka - fumba - fumbata
Ambaa – ambata


ALOMOFU


Alomofu ni maumbo zaidi ya moja au maumbo tofauti ambayo huwakilisha mofimu moja kisanji ambayo hufanya kazi moja kisaruji alomaju hutokea mazingira maalum baadhi ya mazingira hutabirika mengine hayatabiriki kabisa. Alomofina kwa kawaida kubadili maana ya neno.


UTOKEAJI WA ALOMOFU
Mazingira ya kifonolojia (matamshi)
Kwa kutumia utawala au mazingira tunaweza kupata mofimu na alama yake kwa vitenzi vya lugha ya Kiswahili vinaponyumbuliwa huzalisha kauli mbalimbali, kauli hizo hudhihirika kutokana na kuwepo kwa mofimu mahususi zinazoonesha kauli husika.


Kauli ya kutendewa
Kauli hii inahusisha tendo ambalo hutendwa na muhusika Fulani kwa niaba ya wahusika mwingine. Maumbo ambayo huonesha kauli hiyo ya kutendwa ni (-iw-) (-ew-) na (-liw-) na (-lew-). Mambo haya hufahamika kama alomofu na utokeaji wake hutegemea athari za kimatamshi za kitenzi husika
Mfano: Lima - Lim – iw –a
Suka - suk – iw – a
Cheza – chez – ew –a
Paka - pak – iw – a
Soma – som – ew –a
Kimbia – kimb – liw –a
Tafiti – tafit – iw –a
Zoa – zo – l-ew –a
Chomoa – chomo – lew –a
Mofimu ya kauli ya kutendewa ina alomofu tano ambazo ni
(-iw-) hii hutokea ikiwa mzizi wa kitenzi unaishia na konsonanti na mzizi huo una irabu a,e,I,o,u.
(ew-) hii hutokea ikiwa mzizi wa kitenzi unaishia na konsonanti na mzizi huo unairabu e au o
(-liw-) hutokea ikiwa mzizi wakitenzi unaishia na irabu i, a , au u
(-lew-) hutokea ikiwa mzizi wa kitenzi unaishia na irabu a au e
(-w-) hutokea kama mzizi wa kitenzi unaishia na irabu- i -lakini kwa vitenzi vya kuchukua yaani visivyokuwa na asili ya kibantu.
Mazingira ya kileksika
Kwa kutumia mazingira ya kileksika alomofu zinaweza kutokea katika ngeli za majina kwa mfano katika ngeli ya kwanza na y apili yaani m/w inaweza kuona alomofu ageli ya kwanzakama ifuatavyo:-
NGELI II NGELI 1
Wa –tu M-tu
Wa-ke M-ke
Wa-nafunzi Mw-anafunzi
Wa-elevu Mw-elevu
Wa-wezeshaji Mw-ezeshaji
Wa-imbaji Mw-imbaji
Wa-ongozaji Mw-ongozaji
Wa-uguzi Mu-uguzi
Wa-umbaji Mu-mbaji


Katika ngeli ya kwanza mofimu m –inaonesha umoja .katika ngeli hiyo ya kwanza ambayo kiwakilishi chake ni mofimu m- kuna maumbo matatu ambayo hufanya kazi ya kuonesha umoja katika ngeli- I- maumbo hayo ni;
Kwa hiyo ngeli ya I ina alomofu tatu alomofu ni (m-) (mw-) (-mu-)
Alomofu (m-) hutokea inapofuatwa na konsonanti
Alomofu (m-) hutokea inapofuata na irabi a, e, i, o
Alomofu, (mu-) hutokea inapofuatwa na irabu- w
Mazingira ya kisarufi
Kwa kutumia mazingira ya kisarufi tunaweza kupata mofimu na alomofu zake hasa katika mofimu njeo. Mofimu rejea inawakilishwa na maumbo yafuatayo.
a-li – soma
a-me – soma
a-na-soma
a- Ta- soma
Mofimu njeo inaolomofu nne alomofu hizo ni (-li-) (-me-) (-na-) na (-ta-)
Alomofu (-li-) na (-ta-)
Alomofu (-me-) hutokea kuonesha wakati uliopita timilifu
Alomofu (-na-) hutokea kuonesha wakati uliopo
Alomofu (-ta-) hutokea kuonesha wakati ujao.


N.B: ingwa alomofu ni maumbo yanayotofautiana hufanya kazi moja kisarufi. Maumbo hayo hutokea katika mazingira maalumu ambayo yanaweza yakatabirika au yasitabirike kabisa mazingira hayo yanaweza kuwa ya kifonolojia au mazingira ya kileksika na mazingira ya kisarufi.

Popular posts from this blog

FASIHI KWA UJUMLA NADHARIA YA FASIHI SANAA Sanaa ni uzuri unaojitokeza katika umbo lililosanifu umbo ambalo msanii hulitumia katika kufikishia ujumbe aliokusudia kwa jamii / hadhira. AINA ZA SANAA a) Sanaa za ghibu (muziki) Inategemea na matumizi ya ala za muziki (vifaa, sauti) uzuri wa umbo la sanaa ya muziki upo katika kusikia. Sanaa hii hailazimishi fanani (msanii) na hadhira kuwepo mahali pamoja kwa wakati mmoja. Mtunzi hufanya kazi kwa wakati wake na hadhira husikiliza kwa wakati wake. b) Sanaa za ufundi Sanaa hizi hutokana na kazi za mikono. (Mfano: uchoraji, ususi, ufinyanzi, uchongaji, uhunzi, utalizi/udalizi n.k.) Mfano; - uchoraji hutegemea sana kuwepo kwa kalamu, karatasi, kitambaa, brashi, rangi n.k. uchongaji huhitaji mundu, gogo, tupa, n.k. Uzuri wa umbo na sanaa za ufundi upo katika kuona. Sanaa hii hailazimishi fanani na hadhira kuwepo mahali pamoja kwa wakati mmoja. c) Sanaa za maonesho Ni kazi mbalimbali za Sanaa ambazo hutegemea utendaji (mfa...
Read more
MAENDELEO YA FASIHI SIMULIZI UWASILISHAJI NA UENEZAJI WA KAZI ZA FASIHI SIMULIZI FASIHI SIMULIZI: Fasihi simulizi ni sanaa ambayo hutumia mazungumzo na matendo katika kuwasilisha ujumbe Fulani kwa watazamaji au wasikilizaji. Mazungumzo hayo huweza kuwa ya kuimbwa kutendwa au kuzungumzwa, Aina hii ya fasihi imepokelewa kutoka kizazi kimoja hadi kingine kwa njia ya mdomo. Msimulizi katika fasihi simulizi mbali na kutumia mdomo wake hutumia viungo vyake vya mwili kama mikono, miguu, ishara mbalimbali katika uso wake na hata kupandisha na kushusha sauti yake. Kwa ujumla anaweza kutumia mwili wake mzima katika kuwasilisha na kufanikisha ujumbe wake kwa hadhira yake ambayo huwa ana kwa ana. Isotoshe anafaulu katika kutoa picha halisi ya dhana anayotaka kuiwasilisha kama ni ya huzuni, furaha, kuchekesha n.k. Zaidi ya kusimulia, kuimba na kuigiza msanii wa fasihi simulizi huwa na nafasi ya kushirikisha hadhira yake kama wahusika katika sanaa yake. Anaweza kutimiza hayo kwa kumfanya mshiri...
Read more
MAENDELEO YA KISWAHILI ASILI YA LUGHA YA KISWAHILI Neno asili lina maana kuwa jinsi kitu au jambo lilivyotokea au lilivyoanza na tunapozungumzia asili ya lugha ya Kiswahili ina maanisha tunachunguza namna lugha hiyo ilivyoanza. Wataalamu mbalimbali wa lugha wamefanya uchunguzi juu ya asili ya lugha ya Kiswahili. Uchunguzi huo umejenga nadharia mbalimbali zinazoelezea chimbuko la lugha ya Kiswahili. Kwa ujumla historia kuhusu asili ya lugha ya Kiswahili ina matatizo mengi na ndiyo maana kuna nadharia mbalimbali zinazoelezea juu ya asili ya lugha ya Kiswahili. Miongoni mwa matatizo yanayoikabili historia ya Kiswahili ni pamoja na: Hakuna uthibitisho kamili juu ya nadharia zinaelezea asili ya lugha ya Kiswahili na kuenea kwake. Uchunguzi wa asili ya Kiswahili ulifanywa na wataalamu wa kizungu ambao waliandika historia ya Kiswahili jinsi walivyoelewa wao baada ya kupata ushahidi kidogo tu. Wazawa hawakushirikishwa ipasavyo katika uchunguzi wa lugha ya Kiswahili. Hapakuwa na k...
Read more
VIAMBISHI Baadhi ya watu huchanganya dhana ya viambishi na dhana ya mofimu. Lakini ukweli ni kwamba mofimu na viambishi ni dhana mbili tofauti zenye mabwiano Fulani pia. Kwa ujumla viambishi vyote ni mofimu na mofimu zote ni viambishi SWALI: VIAMBISHI NI NINI? Viambishi ni mofimu zinazoandikwa kwenye mizizi wa neno ili kukamilisha muundo wa neno husika. Katika lugha ya Kiswahili viambishi vinaweza kuandikwa kabla ya mzizi wa neno na baada ya mzizi wa neno. kwa hiyo katika lugha ya kiswahili viambishi hutokea kabla ya mzizi wa neno na baada ya mzizi wa neno AINA ZA VIAMBISHI Lugha ya Kiswahili ina viambishi vya aina mbili VIAMBISHI AWALI/TANGULIZI Hivi ni viambishi ambavyo hutokea mwanzoni mwa mzizi wa neno na huwa ni vya aina mbalimbali A.Viambishi idadi /ngeli Viambishi hivi hupatikana mwanzoni mwa majina vivumishi kwa lengo la kuonesha idadi yaani wingi na umoja, Mfano : M – cheshi wa –zuri M – tu wa - tu Ki – ti vi-ti ...
Read more
AINA ZA SENTENSI Kuna aina kuu nne za sentensi Sentensi changamano Sentensi sahili/ huru. 3. Sentensi shurutia Sentensi Ambatano 1.SENTENSI SAHILI/HURU Hii ni aina ya sentensi ambayo hutawaliwa na kishazi huru. Kishazi hicho kinaweza kuwa kifungu tenzi kimoja ambacho kinaweza kuwa na kitenzi kikuu au kitenzi kisaidizi na kitenzi kikuu au kitenzi kishirikishi na shamirisho Mfano: Juma ni mzembe Juma alikuwa mzembe sana Mwalimu alikuwa nafundihsa darasani MIUNDO YA SENTENSI HURU /SAHILI Muundo wa kitenzi kikuu peke yake (tawaliwa) Mfano: Wanacheza Alinipiga Wanasoma i.Muundo wa kitenzi kikuu peke yake (tawaliwa) Mfano: Wanacheza Alinipiga Wanasoma ii.Muundo wa kitenzi na kitenzi kikuu Mfano: Alikuwa anasoma Walikuwa wanataka kufundishwa ii Muundo wa kirai na kirai kitenzi Mfano; Mwalimu anafundisha Wanafunzi wanamsikiliza iii. Muundo wa virai vite...
Read more
UTUMIZI WA LUGHA Matumizi ya lugha ni namna yakutumia lugha kulingana na mila, desturi na taratibu zilizopo katika jamii husika. Ni jinsi ambavyo mzungumzaji anatunza lugha kwa kuzingatia uhusiano wake na yule anayezungumza naye. Matumizi ya lugha hutegemea mambo kadhaa Kama vile: Uhusiano baina ya wazungumzaji. -Mada inayozungumzwa -Mazingira waliyomo wazungumzaji n.k Umuhimu wa matumizi ya lugha Kuwasaidia watumiaji wa lugha kutumia lugha kwa ufasaha Kumsadia mzungumzaji kuweza kutambua kutofautiana na kutumia mitindo mbalimbali ya lugha MTINDO WA LUGHA Mtindo wa lugha ni mabadiliko yanayojitokeza katika kutumia lugha mabadiliko ya lugha katika mitindo mbalimbali yaani mitindo mbalimbali ya lugha. Kwa kawaida mtindo wa lugha / mabadiliko katika kutumia lugha ndiyo inayomwongoza mzungumzaji katika kuelewa maneno na mitindo ya tungo, Matumizi katika lugha hutawaliwa na mambo ya...
Read more
MATUMIZI YA SARUFI NADHARIA ZA SARUFI Dhana ya sarufi ya lugha imefafanuliwa na wataalamu mbalimbali wa sarufi. Mtaalamu James Salehe Mdee (1999) sarufi ya Kiswahili sekondari na vyuo anafafanua maana ya sarufi kuwa ni mfumo wa kanuni za lugha zinazomwezesha mzungumzaji kutunga sentensi sahihi na zenye kukubaliwa na wazawa wa lugha. Kanuni hizi hujitokeza katika lugha ya mzawa wa lugha inayohusika ambaye anaifahamu barabara lugha yake. Sarufi inajumuisha mfumo wa sauti maumbo ya maneno muundo na maana. Mtaalamu Mbundo Msokile (1992) na khamisi (1978) wanasema sarufi ni mfumo wa taratibu na kanuni zinazotawala matumizi sahihi ya matamshi, maumbo ya maneno, miundo ya tungo na maanda ya miundo ya lugha. Ni mfumo wa taratibu zinazomwezesha mzungumzaji wa lugha kutoa tungo sahihi na pia inamwezesha mtu yeyote anayezungumza kuelewa tungo zinazotolewa na mtu mwingine anayetuma lugha hiyo hiyo. F. Nkwera (1978) anasema sarufi ni utaratibu wa kanuni zinazomwezesha mzawa au mtumiaji ...
Read more
NOMINO /MAJINA (N) Majina ni aina ya maneno ambayo hutaja vitu, viumbe, hali au matendo ili kuviainisha na kuvitofautisha na vitu vingine. Mfano: Winnie, Werevu, Wema, Lulu, Mtu, Ubungo, Mungu na n.k AINA ZA MAJINA a.Majina ya kawaida Majina haya yanataja viumbe kama vile wanyama, miti, watu, ndege, wadudu. Majina yote hayo yanapoandikwa huanza kwa herufi ndogo kama yanatokea katikati ya sentensi au tungo. N:B Majina hayo sio maalumu kwa vitu Fulani tu bali kwa vitu mbalimbali. b. Majina ya Pekee. Haya ni majina maalumu kwa watu au mahali ambaye huonesha upekee kwa watu,mahali au vitu, Majina haya hujumuisha majina binafsi ya watu na majina ya mahali. Mfano: Marcus, Halima, James, Abel, Fredy, Anna Ubungo, Manzese, Tanzania, Uingereza, Africa N: B Majina hayo yanapoandikwa huanza kwa herufi kubwa C. Majina ya jamii. Haya ni majina ambayo yanataja vitu au watu wakiwa katika makundi au mafungu japo huwa majina hayo yapo katika hali ya umoja. Mfano,...
Read more
UTUNGAJI Maana ya utungaji Utungaji ni pato la akili ya mtu binafsi ambayo hurejeshwa kwa fani kama vile macho, ushairi, tamthiliya au hadithi. Utungaji ni kitendo cha kuyatoa mawazo ubongoni, kuyakusanya na kisha kuyadhihirisha kwa kuyaandika au kuyazungumza. Ni kitendo cha kuunda hoja na kuyapanga katika mtiririko unaofaa katika lugha kwa lengo la kufikisha ujumbe kwa jamii husika. SIFA ZA MTUNGAJI Mtunzi analazimika kuelewa kikamilifu mada inayoshughulikiwa. Mtungaji lazima azingatie kanuni na taratibu za uandishi. Mtungaji anatakiwa kuzingatia mpango mzuri na wenye mantiki wa mawazo kutoka mwanzoni hadi mwishoni. Mtungaji anapaswa kuwa na msamiati wa kutosha ili kumwezesha kutumia lugha bora, sanifu, na fasaha. Mtunzi anapaswa kuzingatia sarufi ya lugha anayoitumia. Mtunzi anapaswa kujali nyakati zinazofaa. Mtunzi anapaswa kuwa na uwezo wa kutosha wa kuhusisha yanayoelezwa na hali halisi ilivyo katika j...
Read more